Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012

Μία όχι και τόσο “παράλογη” θεατρική εκδοχή της παιδικής ηλικίας



“Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία”
Μία όχι και τόσο “παράλογη” θεατρική εκδοχή της παιδικής ηλικίας
Διάλεξη και συζήτηση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού
Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012, 18.00 μμ.
Ο Ροζέ Βιτράκ (1899-1952), υπερρεαλιστής θεατρικός συγγραφέας και ποιητής, πρόδρομος και προάγγελος του λεγόμενου Θεάτρου του Παραλόγου, έγραψε στα 1928 το αντισυμβατικό του θεατρικό έργο Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία”, το οποίο παρουσιάστηκε σκηνικά μόλις το 1962 από τον Ζαν Ανούιγ.
Ο εννιάχρονος Βικτόρ παρουσιάζεται με έναν καλλιτεχνικά ασυμβίβαστο με το αστικό θέατρο τρόπο, όπως ασυμβίβαστη με το αστικό περιβάλλον της οικογένειάς του είναι και η προσωπικότητά του. Μόνο ίσως οι (ψευδο)αριστοτελικές ενότητες του τόπου και του χρόνου τηρούνται, εφόσον το ασυμβίβαστο παιδί εξαντλείται και χάνει τη μάχη με τον θάνατο, μέσα στο διαμέρισμα της οικογένειάς του και σε διάστημα λίγων ωρών, από τις 8 το βράδυ μέχρι και τα μεσάνυχτα της μέρας των γενεθλίων του - ίσως ένα ορόσημο, σε συμβολικό επίπεδο, του θανάτου του παιδιού μέσα του και της ανάδυσης μιας άλλης προσωπικότητας, που από την εφηβεία και εφεξής θα προσπαθεί, ενδεχομένως, διαρκώς, να προσαρμόζεται και να συμβιβάζεται με τον αστικό πολιτισμό και το αντίστοιχο περιβάλλον.
Με τη βοήθεια του υποψήφιου διδάκτορα θεατρολογίας και εκπαιδευτικού θεατρικής αγωγής, συνεργάτη του Εργαστηρίου, Σπύρου Πετρίτη, αλλά και των ταλαντούχων ηθοποιών Ηλία Βογιατζηδάκη και Νατάσας Παπανδρέου, οι οποίοι θα αποδώσουν για εμάς αποσπάσματα του έργου, θα προσεγγίσουμε το θέμα με βάση τα ερωτήματα:
  • Πόσο αντισυμβατικό είναι τελικά αυτό το παιδί σε σχέση με την παιδική ηλικία εν γένει; 
  • Πόσο υγιής είναι η αντίδρασή του στην προσαρμογή;
  • Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε και όχι να αποκλείσουμε από την οικογένεια και το σχολείο την “παιδικότητα” του παιδιού, και τέλος 
  • Πώς μπορούμε να κρατήσουμε μέσα μας αυτή τη μαγική παιδική δύναμη ως ενήλικοι;
E.ME.Π.Η, Ιωάννου Φιλήμονος 3 (πίσω από την αμερικανική πρεσβεία), τηλ. 211-4051903, www.childhood.gr


Εφηβικό θέατρο και άλλα τινά 2012-2013: Μία πρώτη καταγραφή



Αγαπητοί αναγνώστες,
Όπως έχετε καταλάβει η καταγραφή παραστάσεων δεν είναι από τις σταθερές επιδιώξεις μου σε αυτό το ιστολόγιο. Όμως δεν θα μπορούσα παρά να ασχοληθώ με το εφηβικό θέατρο, αυτό το νέο ζητούμενο που ήρθε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα κατ’ευθείαν από το Ηνωμένο Βασίλειο και αφορά και την μαθητιώσα νεολαία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αφού υπάρχουν και παραστάσεις πρωινές για τις αντίστοιχες σχολικές μονάδες. Το τι είναι εφηβικό θέατρο θα έπρεπε να απασχολήσει τους θεατρολόγους γενικότερα σε επιστημονικό επίπεδο κάποια στιγμή, πάντως το σίγουρο είναι ότι πληθαίνουν οι σχετικές παραστάσεις, πράγμα που σημαίνει ότι σε αυτή την πρώτη καταγραφή μπορεί να υπάρχουν και ελλείψεις και ας με συγχωρέσετε. Επίσης είναι κοινή ομολογία των συντελεστών αυτών των παραστάσεων που επιβεβαιώνεται και από τους θεατές ότι το εφηβικό θέατρο έχει απεύθυνση και στους ενηλίκους. Και είναι φυσικό καθώς όπως πολύ σωστά επισημαίνεται και στην κινηματογραφική ταινία “American beauty” όταν είσαι στην εφηβεία κανείς δεν σου λέει ότι έτσι θα νιώθεις σε όλη σου τη ζωή πια!
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την περιήγηση:
1.     Ελεύθερα ύδατα στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση:
πληροφορίες εδώ http://www.sgt.gr/gr/programme/event/600.
Εξαιρετικό έργο σε σκηνοθεσία της πρώτης διδάξασας και πρωτοπόρας στον χώρο του εφηβικού θεάτρου, σκηνοθέτιδος αλλά και παιδοψυχιάτρου Σοφίας Βγενοπούλου. Το έργο αυτό γράφτηκε από τον Γιάννη Τσίρο ειδικά γι’αυτή την παράσταση και βάζει για πρώτη φορά για τα ελληνικά δεδομένα την πολιτική παράμετρο, ιδιαίτερα προσφιλή στους εφήβους. Είναι η μόνη εφετεινή εφηβική παράσταση που έχουμε ήδη δει και την συνιστούμε ανεπιφύλακτα.
2.     Όρνιθες και Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας στο Θέατρο του Νέου Κόσμου:
πληροφορίες εδώ http://www.theatroneoukosmou.gr/.
Από τους πρωτεργάτες του Εφηβικού Θεάτρου και η πολυσχιδής Τζωρτίνα Κακουδάκη, θεατρολόγος, ηθοποιός, σκηνοθέτις και εκπαιδευτικός, με το εξαιρετικό της ταλέντο και την ξεχωριστή της προσωπικότητα, προσαρμόζει και σκηνοθετεί τα κλασικά έργα για το εφηβικό και όχι μόνο κοινό. Εν αναμονή της πρεμιέρας του Ονείρου, της εύχομαι από εδώ καλή επιτυχία αν και είμαι σίγουρος ότι θα την έχει.
3.     Αυτός που λέει Ναι και αυτός που λέει Όχι στο Θέατρο Αλκμήνη:
πληροφορίες εδώ http://utopia.duth.gr/~sypapado.
Νεοεισερχόμενος στον χώρο του εφηβικού θεάτρου αλλά με μεγάλη θητεία στο θέατρο, την εκπαίδευση και την έρευνα, ο Σίμος Παπαδόπουλος καταπιάνεται με αυτά τα δυο έργα του μεγάλου Μπρεχτ σε μία ενιαία παράσταση. Δυστυχώς δεν την έχω δει, όμως είμαι σίγουρος ότι θα έχει επιτύχει το στόχο του. Όσοι τον γνωρίζουμε, γνωρίζουμε πόσο εξαιρετικός και πόσο ακαταπόνητος είναι σε ό,τι κάνει, αλλά και πόσο μετρημένος στα λόγια. Θεωρούμε βέβαιη την επιτυχία του.
4.     Χταποδάκια και άλλα διηγήματα στον πολυχώρο Bios:
πληροφορίες εδώ http://www.bios.gr/events/826/.
Η κατάταξη αυτής της παράστασης σε αυτή την κατηγορία πηγάζει από την διερώτησή μου: Αν μία παράσταση για εφήβους ταιριάζει και στους ενηλίκους, γιατί μια παράσταση για ενηλίκους να μην απευθυνθεί και στο εφηβικό κοινό; Όταν μια εξαιρετική καθηγήτρια φιλόλογος που είχα ως μαθητής στο Λύκειο μας πήγαινε θέατρο στον προωπικό της χρόνο, συνήθως Κυριακή απόγευμα, αυτό δεν ήταν εφηβικό θέατρο; Ειδικά αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι αυτή η παράσταση δραματοποιεί ορισμένα από τα “διαμάντια” της νεοελληνικής διηγηματογραφίας με τρόπο εξαιρετικό –τολμώ να πω- και με μοναδικό ταλέντο, πιστεύω ακράδαντα ότι πρόκειται για μια παράσταση που αξίζει να τη δουν οι έφηβοι μαθητές και πρώτα απ’ όλα οι καθηγητές τους, που έχουν ανάγκη να δουν πώς μπορούν και οι ίδιοι να ζωντανέψουν τις “χάρτινες υπάρξεις” της πεζογραφίας, όπως τις είχε χαρακτηρίσει ο Ρολάν Μπαρτ, και να δώσουν πνοή και ζωντάνια στο μάθημά τους ή να οργανώσουν μια πρωτότυπη και αξιοπρεπή “γιορτή”.  

 Καλή παρακολούθηση!


Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2012

"Κότες και ψύλλοι" στο Θέατρο Εμπρός



Αγαπητό αναγνωστικό μου κοινό,

            Η αλήθεια είναι ότι δεν συνηθίζω να σας ενημερώνω για θεατρικές και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, οπότε όταν το κάνω είναι πρόδηλο ότι υπάρχει κάποιος πολύ συγκεκριμένος και σημαντικός λόγος. Αν δεν υπήρχαν τέτοιοι λόγοι, λοιπόν, δεν θα έπαιρνα την απόφαση να γράψω και να δημοσιεύσω στο ιστολόγιό κου το παρόν άρθρο και να σας προτρέψω να παρακολουθήσετε κι εσείς την performance Κότες και ψύλλοι των ομάδων Nova Melancholia και MAG, που παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη και ώρα 21.00 στον Επάνω Χώρο του πρώην εγκατειλημμένου και εδώ κι έναν χρόνο κατειλημμένου και πλήρως ενεργοποιημένου ιστορικού Θεάτρου Εμπρός, όσο ακόμα προλαβαίνετε, όσο παραμένει ανοιχτός αυτός ο “πνεύμονας” καλλιτεχνικής ελευθερίας στην καρδιά της πρωτεύουσας του ασθμαίνοντος ελληνικού κράτους, πριν δηλαδή να παραδοθεί κι αυτός στα ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα. Για να βλέπουμε τελικά όλοι, τι είναι επί τέλους ή τι οφείλει να είναι ο θεατρικός πειραματισμός! Παράλληλα, σας καλώ να στηρίξετε με κάθε τρόπο τη λειτουργία του χώρου, και όσοι είστε εικαστικοί καλλιτέχνες να ανταποκριθείτε άμεσα στο κάλεσμα της ομάδας εικαστικών για την δημιουργία σχετικού εικαστικού project, με καταληκτική ημερομηνία αποστολής προτάσεων την Πέμπτη 8 Νοεμβρίου στο e-mail visualartsempros@hotmail.com.

Πληροφορίες: http://kinisimavili.blogspot.gr/  
Τηλ. κρατήσεων για την παράσταση (απαραίτητο λόγω του μικρού αριθμού θέσεων και της μεγάλης ζήτησης): 6972730557.

Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2012

Θεατρικό παιχνίδι....για γονείς!!!

Δελτίο Τύπου

Εργαστήριο Θεατρικού Παιχνιδιού για γονείς.

Αγαπητοί γονείς,

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Εργαστηρίου μελέτης της παιδικής ηλικίας οργανώνουμε μια πρωτότυπη δραστηριότητα για όσους από εσάς νιώθετε ακόμη παιδιά και οι ίδιοι!
Το Σάββατο 8 Δεκεμβρίου, από τις 12.00 – 15.00 θα πραγματοποιηθεί στον χώρο μας ένα εργαστήριο Θεατρικού Παιχνιδιού, όχι για παιδιά, αλλά για τους γονείς τους!

Περιληπτική περιγραφή του εργαστηρίου:

Είχατε ποτέ την απορία “τι είναι πια αυτό το θεατρικό παιχνίδι που κάνουν στα σχολεία”; Να λοιπόν η ευκαιρία να σας λυθεί! Αλλά για να είμαστε δίκαιοι, για να μάθετε, θα πρέπει κι εσείς να κάνετε! Στο εργαστήριο αυτό λοιπόν, θα ξαναγίνουμε όλοι παιδιά, ή έστω θα (επαν)ανακαλύψουμε το παιδί μέσα μας. Μην ανησυχείτε γιατί δεν χρειάζεται καμία απολύτως εμπειρία στο θέατρο! Είναι όμως απαραίτητο να έχετε μαζί σας:
Ένα αγαπημένο σας αντικείμενο
Άνετα ρούχα
Την καλή σας διάθεση!


Για τυχόν διευκρινίσεις μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 211-4051903. Παρακαλούμε δηλώστε έγκαιρα τη συμμετοχή σας, καθώς οι θέσεις είναι περιορισμένες.
Ποσό συμμετοχής για έναν γονέα: 15 ευρώ
Ποσό συμμετοχής και για τους δύο γονείς: 20 ευρώ



Βιογραφικό σημείωμα εμψυχωτή:



Ο Σπύρος Πετρίτης είναι εκπαιδευτικός και διδάσκει θεατρική αγωγή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων, και, παράλληλα, εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως υπότροφος του Ι.Κ.Υ. Έχει παρουσιάσει εισηγήσεις σε συνέδρια, ενώ κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε πρακτικά συνεδρίων, σε επιστημονικά και λογοτεχνικά περιοδικά και στο διαδίκτυο. Την περίοδο 2007-2009 συμμετείχε στην ομάδα που υλοποίησε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το ερευνητικό πρόγραμμα με θέμα: «Η εκπαίδευση των ηθοποιών στην Αθήνα (1834-1941)». Από τα θέματα που τον έχουν απασχολήσει επιστημονικά είναι η ένταξη του θεάτρου στην εκπαιδευτική πράξη, ενώ έχει επίσης υπηρετήσει ως εκπαιδευτικός σε δομές διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης. Είναι επίσης μέλος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και άλλων επιστημονικών και καλλιτεχνικών ενώσεων. Είναι δημιουργός του ιστολογίου spetrit.blogspot.com, από όπου μπορείτε να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες για τις δραστηριότητές του.



--

Εργαστήρι μελέτης της παιδικής ηλικίας
- www.childhood.gr - facebook - info@childhood.gr

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2012

7η διεθνής συνδιάσκεψη "θέατρο & εκπαίδευση: δεσμοί αλληλεγγύης" - Συμμετοχή μου με Εργαστήριο


Αγαπητοί φίλοι και λοιποί αναγνώστες,
Το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (IDEA), πανεπιστημιακά τμήματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό και άλλους επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς και καλλιτεχνικούς φορείς, διοργανώνει την

7Η ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ με τίτλο:
«Θέατρο & Εκπαίδευση: δεσμοί αλληλεγγύης»,

η οποία πρόκειται να διεξαχθεί από 23-25 Νοεμβρίου
στην Ελληνογαλλική Σχολή Ευγένιος Ντελακρουά,
Χλόης και Τρικάλων, Αγ. Παρασκευή.

Στη συνδιάσκεψη θα συμβάλω κι εγώ με ένα 3ωρο εργαστήριο που έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο 24 Νοεμβρίου, ώρες από 15.15-18.15, υπό τον τίτλο:
 Στο σχολείο με τις καρτέλες του Προπ
Ακολουθεί σύντομη περιγραφή του εργαστηρίου:
Τα παιχνίδια με τις κάρτες, προσφιλής δραστηριότητα στα παιδιά, μπορούν όχι απλώς να εικονοποιούν ήδη υπάρχουσες ιστορίες αλλά και να αποτελούν την πρώτη ύλη για τη δημιουργία καινούργιων, πρωτότυπων ιστοριών, προσφέροντας άπειρες δυνατότητες για την αξιοποίησή τους ως εκπαιδευτικού υλικού στη διδακτική πράξη, κατ’ εφαρμογή τόσο της αφηγηματικής όσο και της υπαρξιστικής θεωρίας. Στο προτεινόμενο εργαστήριο, αφού συνοψιστεί η σχετική θεωρία, θα παρουσιαστούν και θα εφαρμοστούν συγκεκριμένες τεχνικές μέσα από τις οποίες μπορούμε να δημιουργήσουμε ιστορίες στο σχολείο αξιοποιώντας τις κάρτες. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο πως ο ορίζοντας των δυνατοτήτων που προσφέρεται είναι απέραντος, αφού μας θυμίζει το απεριόριστο των δυνατοτήτων που μας παρέχουν γενικώς τα παιχνίδια με τα χαρτιά/κάρτες, με τη μεγάλη ιστορία τους, που χάνεται στα βάθη των αιώνων και βρίσκει άπειρες εφαρμογές μέχρι σήμερα. Επομένως στο εργαστήριό μας θα περιοριστούμε ενδεικτικά στην τεχνική της απεικόνισης και της γενικότερης αξιοποίησης των λειτουργιών του Προπ. Το εργαστήριο βασίζεται στην υπάρχουσα βιβλιογραφία καθώς και στην εμπειρία του εμψυχωτή από την αξιοποίηση των καρτών του Προπ κατά την εκπόνηση του πολιτιστικού προγράμματος με θέμα: “200 χρόνια μετά: Παίζοντας με τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ” με μαθητές του κατά το σχολικό έτος 2011-2012.
Απευθύνεται σε θεατρολόγους, σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, σε καλλιτέχνες και γενικότερα σε όσους ενδιαφέρονται για την τέχνη της επινόησης ιστοριών, χωρίς απαραίτητη προηγούμενη εμπειρία. Οπλιστείτε λοιπόν με φαντασία κι ελάτε να παίξουμε και να ταξιδέψουμε σε τόπους άγνωστους αλλά τόσο φιλόξενους.
Οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν μαζί τους: χαρτόνι, λίγοι μαρκαδόροι, ένα ψαλίδι και καλή διάθεση!

Σημείωση: οι εγγραφές στη Συνδιάσκεψη έχουν ήδη ξεκινήσει και το κόστος ανέρχεται σε 50 ευρώ για τα μέλη του Δικτύου με τακτοποιημένη τη συνδρομή του 2012 και σε 70 ευρώ για τα μη μέλη. Οι εγγραφές στη Συνδιάκεψη καθώς και η δήλωση των εργαστηρίων γίνεται αποκλειστικά μέσω της ιστοσελίδας του Δικτύου. Οι θέσεις στα εργαστήρια είναι περιορισμένες αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις για το δικό μου εργαστήριο, όπως μπορείτε να δείτε κι εσείς, υπάρχουν όμως και εργαστήρια που είναι ήδη πλήρη.


Πληροφορίες: 2110120322, κα Ελένη Μολύβα, καθημερινές 9.30πμ-2.30μμ
www.Theatroedu.gr
, info@theatroedu.gr, conference2012@theatroedu.gr



Παρακαλώ ενημερώστε όποιον εσείς νομίζετε!

Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου 2012

6ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΛΛΙΕΠΕΚ

Αγαπητοί αναγνώστες,

Σε λίγες εβδομάδες πρόκειται να παρουσιάσω στο συνέδριο που αναφέρω στο θέμα αυτής της ανάρτησης το πολιτιστικό πρόγραμμα που υλοποίησα κατά το περυσινό σχολικό έτος στο σχολείο όπου υπηρετούσα. Όσοι πιστοί προσέλθετε. Το συνέδριο διοργανώνεται από το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.) και σχετικές πληροφορίες μπορείτε να δείτε εδώ: http://www.elliepek.gr/gr_html/gr_home.html. 

Με χαρά να σας δω και να συζητήσουμε, αν βέβαια σας ενδιαφέρει το συνέδριο και φυσικά το θέμα που εγώ επέλεξα.

Με εκτίμηση.

Δευτέρα 11 Ιουνίου 2012

Πρόσκληση / 11ο Δημ. Σχολείο Γλυφάδας

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Την Τετάρτη, 13-6-2012, στις 6:45΄μ.μ,
η αυλή των Θαυμάτων μετακομίζει στην αυλή του 11ου Δημοτικού Σχολείου Γλυφάδας.
Τα παιδιά σας περιμένουν για να σας εντυπωσιάσουν με χορευτικά, τραγούδια, παιχνίδια και άλλα πολλά σε μια προσπάθειά τους να σας παρασύρουν σε ένα ξέφρενο πανηγύρι διασκέδασης.
Σας περιμένουμε.

Αναδημοσίευση από:  http://blogs.sch.gr/11dimglyf/2012/06/05/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B7/

Πέμπτη 31 Μαΐου 2012

CARTE BLANCE IX: θέμα έκθεσης: Ομόλογα Παραδείσου

Αγαπητοί φίλοι και λοιποί αναγνώστες,

Με χαρά σας ενημερώνω ότι έγινε δεκτή η πρότασή μου για συμμετοχή με εργαστήριο στην ως άνω έκθεση που θα γίνει στο γνωστό πολυχώρο του Booze Cooperativa. Το διήμερο άνοιγμα της έκθεσης θα γίνει το Σάββατο 30 Ιουνίου και την Κυριακή 1 Ιουλίου. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ να επισκέπτεστε το site της έκθεσης: http://www.boozecooperativa.com/?lang=gr&l=2

Η Απούσα Παρουσία του Σώματος στις Κοινωνικές Επιστήμες, την Τέχνη και στις Επιστήμες Αγωγής και Υγείας: Μεθοδολογικά Ζητήματα και Νέες Προοπτικές

Αγαπητοί αναγνώστες του ιστολογίου,

Σας ενημερώνω από τις 22-24 Ιουνίου 2012 θα πραγματοποιηθεί στο χώρο του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο (Πανεπιστημιούπολη Γάλλου) συμπόσιο με το ως άνω θέμα. Το συμπόσιο διοργανώνεται από την Εργαστηριακή Μονάδα Οικολογικής Ψυχολογίας και Βιωματικής, Ευρετικής και Διαλογικής-Επικοινωνιακής Ψυχοπαιδαγωγικής σε συνεργασία με το Διδασκαλείο του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ στις παράλληλες εκδηλώσεις έχει συμπεριληφθεί δικό μου θεατρικό εργαστήριο. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε την ακόλουθη ιστοσελίδα: http://www.edc.uoc.gr/ptpe/index.php?option=com_content&view=article&id=519:2012-02-29-22-17-02&catid=36:synedria&Itemid=177

Παραμύθι και Εκπαίδευση: Θεωρία και εφαρμογές

Στις 6-6-2012 πραγματοποιείται στο 11o Δημοτικό Σχολείο Γλυφάδας απογευματινή Ημερίδα με θέμα: “Παραμύθι και Εκπαίδευση: Θεωρία και εφαρμογές”. Κατά τη διάρκεια της Ημερίδας οι μαθητές του τμήματος Β1 θα διαβάσουν δικά τους παραμύθια και οι μαθητές του Δ1 θα αφηγηθούν με το λόγο και με ταμπλό βιβάν ένα παραμύθι που έφτιαξαν μόνοι τους. Επιπλέον, θα μιλήσουν οι συνάδελφοι θεατρολόγοι Παναγιώτα Κωνσταντινάκου, η οποία θα εισηγηθεί θεωρητικώς πάνω στο θέμα, και Ηλέκτρα Μήτσουρα, η οποία θα μας αφηγηθεί ένα παραμύθι. Εγώ προσωπικά θα κάνω μια μικρή παρουσίαση του πολιτιστικού προγράμματος που εκπόνησα με το τμήμα Δ1 του σχολείου τους προηγούμενους μήνες, μικρό τμήμα και δείγμα του οποίου είναι και η αφήγηση του παραμυθιού που θα παρουσιαστεί. Θα χαρώ να σας δω εκεί! Το σχολείο βρίσκεται επί της οδού Αττικής 102-104, στην Τερψιθέα Γλυφάδας, τηλ. 2109611311.

Σπύρος Πετρίτης,
Θεατρολόγος.

Τρίτη 24 Απριλίου 2012

Page_31


Το page_31 είναι μια μεγάλη γιορτή μέσα στην Άνοιξη, για το θέατρο και τον πολιτισμό. Καλούμε το κοινό να γίνει μέρος της γιορτής, και ταυτόχρονα συμμέτοχος στην ζωντανή εξέλιξη των ιδεών.
Festival Concept / Curator
Γιώργος Ζαμπουλάκης
Σκηνοθέτης

Ανταποκρινόμενοι στο παραπάνω κάλεσμα του Γιώργου Ζαμπουλάκη, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πόσο αυτά τα λόγια που μοιάζουν τόσο μεγαλεπίβολα, αλλά και τυποποιημένα ίσως, θα μπορούσαν να δείχνουν τόσο ρεαλιστικά και πραγματικά αυτό που θα βιώσαμε την περασμένη Κυριακή στο CAMP. Ελπίζουμε σύντομα να ξαναβιώσουμε με άλλη ευκαιρία την ίδια γιορτή, την ίδια Άνοιξη στις επόμενες εκδηλώσεις του CAMP αλλά και άλλων εναλλακτικών καλλιτεχνικών χώρων της Αθήνας.
Περισσότερες πληροφορίες για το φεστιβάλ αυτό αλλά και γενικότερα για το CAMP μπορείτε να αναζητήσετε εδώ: http://campoint.gr/, αξίζει όμως πραγματικά να επισκεφτείτε και τον πραγματικό και όχι μόνο τον διαδικτυακό χώρο του CAMP.   

Σπύρος Πετρίτης,
Θεατρολόγος.

Σάββατο 21 Απριλίου 2012

Το Σώμα του έγινε σκιά


Αν μας επιτρέπεται να ξεφύγουμε λίγο από τις παραστατικές τέχνες για να δούμε λίγο τι γίνεται στο πεδίο της σύγχρονης λογοτεχνίας, μια πρόταση που θα είχα να κάνω στο αναγνωστικό μου κοινό είναι η νουβέλα της Ασημίνας Ξηρογιάννη "Το Σώμα του έγινε σκιά"! Η Ασημίνα Ξηρογιάννη είναι θεατρολόγος, φιλόλογος, ηθοποιός αλλά και συγγραφέας και έχει δημιουργήσει ένα εξαιρετικό ιστολόγιο στη διεύθυνση http://varelaki.blogspot.com/. Στο ιστολόγιο αυτό έχει δημοσιευτεί και η ομιλία μου στη δεύτερη παρουσίαση της εν λόγω νουβέλας.

Σπύρος Πετρίτης.

Play-Back

Μια εξαιρετική performance παρακολουθήσαμε το περασμένο βράδυ στον εναλλακτικό καλλιτεχνικό χώρο frown tails. Η παράσταση ‘Play-Back’ πραγματεύεται την έννοια της αντιγραφής στην τέχνη, και κυρίως στον χορό, σε σχέση με τoν ακαδημαϊκό χώρο. Βασισμένη στην παρουσίαση του Jérôme Bel ‘The last performance (a lecture)’, σκοπός της παράστασης δεν είναι η σάτιρα αλλά η χρησιμοποίηση της μεθόδου της αντιγραφής ως μέσο για επανεξέταση και αναθεώρηση εννοιών όπως η αυθεντία, η πρωτοτυπία και η πνευματική ιδιοκτησία. Η performance θα ξαναπαρουσιαστεί αύριο και σας συμβουλεύουμε να μην τη χάσετε. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε το ακόλουθο link: http://www.frowntails.com/playback.html

Σπύρος Πετρίτης,
Θεατρολόγος.

Δευτέρα 9 Απριλίου 2012

Η επιλογή θεαμάτων για μαθητές: από τον έλεγχο στη χειραφέτηση

Αγαπητοί αναγνώστες του παρόντος ιστολογίου,

Το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού (Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ.) αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της σχέσης των παιδιών και των νέων με το θέατρο και τις παραστατικές τέχνες αλλά και την πολυπλοκότητα της συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων, διοργάνωσε διημερίδα με θέμα Παιδί-Θέατρο-Χορός, την Παρασκευή 28 και το Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2008 στην Αίθουσα Τελετών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου Αθηνών και κάλεσε και εμένα προσωπικά ως τότε πρόεδρο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων να συμβάλω με εισήγηση σχετική με το εν λόγω θέμα. Αποφάσισα τότε να μοιραστώ τις σκέψεις και τον προβληματισμό μου για την επιλογή θεαμάτων για μαθητές από τους εκπαιδευτικούς τους, με δεδομένο ένα ασφυκτικό και απαράδεκτο εν τέλει θεσμικό πλαίσιο που δεν άφηνε πολλά περιθώρια για την αυτενέργεια των εκπαιδευτικών, πολλώ δε μάλλον των ίδιων των μαθητών. Φάνηκε τότε ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες συμμερίζονταν τους προβληματισμούς μου, ενώ αργότερα ο ίδιος συστηματοποίησα τις παρατηρήσεις μου και τις παρουσίασα εν είδει προφορικής ανακοίνωσης στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Ε.Κ.Π.Α., και να που φαίνεται ότι οι αιτιάσεις μου εν τέλει εισακούστηκαν, αν κρίνουμε από τις εξελίξεις! Είναι όμως όντως έτσι η πραγματικότητα; Με άλλα λόγια, η ουσιαστική κατάργηση αυτού του θεσμικού πλαισίου δεν εγείρει εύλογα ερωτήματα αν και κατά πόσο είναι έτοιμοι οι εκπαιδευτικοί μας να επιλέγουν οι ίδιοι τα θεάματα για τους μαθητές τους, και εν τέλει με ποια κριτήρια ο οποιοσδήποτε μπορεί να κρίνει ποιο είναι το καλό θέαμα για τους μαθητές μας και ποιο όχι; Πώς μπορεί να προετοιμαστεί ο εκπαιδευτικός και φυσικά ο ίδιος ο μαθητής, με ποια παιδεία, ώστε να μπορεί και ο ίδιος να κρίνει; Αυτά τα ερωτήματα θεωρώ ότι είναι καίρια και θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση καλλιτεχνών και εκπαιδευτικών, μιάς και δεν έχουν απαντηθεί ακόμα, και επομένως μέσω αυτής της ανάρτησης θα ήθελα να προτείνω να ξεκινήσει ένας τέτοιος διάλογος. Στο πλαίσιο αυτό, και σαν ξεκίνημα, παραθέτω πιο κάτω το κείμενο της ανακοίνωσής μου από τα πρακτικά του συνεδρίου του Π.Τ.Δ.Ε. του Ε.Κ.Π.Α., τ. 3, σσ. 477-483. 

Με εκτίμηση,

Σπύρος Πετρίτης,
Θεατρολόγος.


Η επιλογή θεαμάτων για μαθητές: από τον έλεγχο στη χειραφέτηση.


Αν θελήσουμε να αναφερθούμε στη σημερινή κατάσταση της Θεατρικής Παιδείας στο σχολείο, η πραγματικότητα θα μας απογοητεύσει. Καταρχήν δεν έχει ως τώρα  εκπονηθεί Πρόγραμμα Σπουδών, που να περιλαμβάνει το Θέατρο ανάμεσα στα διδακτικά αντικείμενα, όταν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αυτό αποτελεί από καιρό πραγματικότητα.. Ύστερα, δεν έχουν γραφτεί σχετικά διδακτικά βιβλία, εκτός από το βιβλίο για το δάσκαλο του Δημοτικού, που όμως αναφέρεται αποκλειστικά στο Θεατρικό Παιχνίδι περιορίζοντας έτσι τους ορίζοντες του Θεάτρου. Η γνωριμία του μαθητή με το θεατρικό έργο γίνεται μόνο με τη μορφή του «δραματικού κειμένου», ως φιλολογικό δηλαδή είδος, απογυμνωμένο από την ιδιαίτερή του αξία, τη θεατρικότητα.

            Σε αυτές τις επισημάνσεις αναγκάστηκαν να προβούν πριν από μερικά χρόνια οι συντάκτες του Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών για τη Θεατρική Αγωγή. Τα πράγματα έχουν βέβαια σήμερα αλλάξει, όμως στην ουσία το θέατρο στην ελληνική εκπαίδευση δεν παύει να υπηρετείται από μια φιλολογική κυρίως άποψη, που αν και δεν πρέπει να υποτιμάται δεν καλύπτει το εύρος των σύγχρονων προσεγγίσεων.
            Η πραγματικότητα βέβαια είναι κάπως πιο ευοίωνη, θα μπορούσαμε να πούμε, αν συνυπολογίσουμε το θεσμό του σχολικού θεάτρου και την πρακτική της παρακολούθησης θεαμάτων από τους μαθητές, συνοδεία των εκπαιδευτικών τους. Αυτή η πραγματικότητα είναι ελπιδοφόρα, διότι δείχνει το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών και των μαθητών, εν αντιθέσει βέβαια προς την πλήρη αδιαφορία της Πολιτείας. Είναι όμως η αδιαφορία της Πολιτείας πραγματικά πλήρης; Η απάντηση είναι σαφέστατα αρνητική, καθώς η Πολιτεία μπορεί να μην υποστηρίζει τα σχολεία οικονομικά αλλά και με κάθε άλλο δυνατό τρόπο –όπως βέβαια θα έπρεπε, προς την κατεύθυνση της πραγματικής και ουσιαστικής εξυπηρέτησης των νομοθετικά κατοχυρωμένων βασικών σκοπών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, δηλαδή της ολόπλευρης, αρμονικής και ισόρροπης ανάπτυξης των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών, «ώστε, ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή, να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά» (ΦΕΚ 167, τ. Α’)- αλλά έχει ορίσει ένα ολόκληρο πλέγμα ελέγχου των εκπαιδευτικών αυτών διαδικασιών, με αποκορύφωμα αφ’ ενός για το σχολικό θέατρο τους θεσμούς των Προαιρετικών Μαθημάτων (ΦΕΚ 11/ τ.Α’/4-2-91), των Σχολικών Δραστηριοτήτων (ΦΕΚ 629/τ.Β’/23-10-92) και κυρίως, πιο πρόσφατα, των Πανελληνίων Μαθητικών Καλλιτεχνικών Αγώνων (ΦΕΚ 78/τ.Α’/14-3-00), αφ’ ετέρου για την πρακτική της παρακολούθησης θεαμάτων το θεσμό των Ειδικών Ομάδων Εργασίας που λειτουργούν στη Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων1* καθώς και στις Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των πόλεων όπου λειτουργούν Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, και στη Θεσσαλονίκη και διέπονται από την Κοινή Υπουργική Απόφαση υπ’ αριθμ. 2028235/3765/0022/18-9-1997 (ΦΕΚ 262/τ.Β’/29-9-97), με έργο την παρακολούθηση παραστάσεων θεάτρου, κουκλοθέατρου και θεάτρου σκιών και της προβολής κινηματογραφικών ταινιών και απώτερο στόχο την έγκριση ή απόρριψη της παρακολούθησης, σε ώρες λειτουργίας των σχολείων, των ίδιων παραστάσεων ή προβολών από μαθητές, συνοδεία των εκπαιδευτικών τους.
Είναι όμως αυτό το ενδιαφέρον της Πολιτείας να βάλει «τάξη στο χάος» που ομολογουμένως επικρατεί στα θεάματα που απευθύνονται σε ανηλίκους εξ ορισμού μεμπτό ή ύποπτο; Η απάντηση θα ήταν ασφαλώς αρνητική, αν δεν συνοδευόταν από την πλήρη αδιαφορία ως προς την ουσιαστική υποστήριξη των εκπαιδευτικών στον τομέα του θεάτρου αλλά και από μια σύγχυση ως προς τους στόχους που έχει –ή που θα έπρεπε να έχει- το θέατρο στο σχολείο, οποιαδήποτε μορφή και αν αυτό προσλαμβάνει, μια σύγχυση που οδηγεί σε αμφιβόλου ποιότητας σχολικό θέατρο και συχνά σκανδαλώδεις απορριπτικές αποφάσεις σχετικά με θεάματα που απευθύνονται σε ανηλίκους. Όσον αφορά στο σχολικό θέατρο, ο μεγάλος θεατράνθρωπος Βασίλης Ρώτας, στη δική του όχι και τόσο μακρινή εποχή, ανέλυσε με αρκετή ακρίβεια τους παράγοντες που στοιχειοθετούν αυτή την παθολογία (1996: 78-79), ενώ σήμερα, δυστυχώς, εύκολα διαπιστώνει πως ουσιαστικά λίγα έχουν αλλάξει από τότε, με αποτέλεσμα να περιορίζονται κατά πολύ τα περιθώρια για την καλλιτεχνική επιτυχία μιάς σχολικής παράστασης. Τα πράγματα όμως είναι ακόμη πιο δυσοίωνα από απόψεως παιδαγωγικής. Με άλλα λόγια, ο Ρώτας είδε το θέμα κυρίως από απόψεως “καλλιτεχνικής” (Πετρίτης 2007: 602), ενώ το ίδιο το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, τουλάχιστον δια της εγκυκλίου με θέμα την έγκριση θεαμάτων για μαθητές (αρ. πρωτ. Γ2/5595/27-10-94), αναγνωρίζει σε θεωρητικό πρώτα επίπεδο ότι «το θέατρο είναι ένα πολύπλευρο και πολυδύναμο μάθημα, που ασκεί επίδραση στην πνευματική και καλλιτεχνική ανάπτυξη του μαθητή και συμβάλλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας», και αμέσως μετά προχωρεί στο πρακτικό επίπεδο, ορίζοντας και τα κριτήρια διάκρισης του κατάλληλου για ανηλίκους θεάτρου.
Σε μια παράγραφο συμπυκνώνεται όμως, με αναπόφευκτα αόριστες εκφράσεις, όλη η θεωρία σχετικά με το κατάλληλο για παιδιά θέατρο, αλλά –θα λέγαμε- και γενικότερα του καλού και ποιοτικού θεάτρου, συνδέοντας και συνδυάζοντας τόσο τις θεωρίες για την αισθητική συγκίνηση όσο και τις θεωρίες για τον κοινωνικό προσανατολισμό της τέχνης. Όσο για την πρώτη κατηγορία θεωριών, αυτές πηγάζουν βέβαια από τον ορισμό της Τραγωδίας από τον Αριστοτέλη. Όπως σημειώνει ο Ευάγγελος Παπανούτσος, «ανάμεσα στο πλήθος των ζητημάτων της κλασικής παιδείας που ακαταπόνητοι εξερευνούν οι φιλόλογοι, υπάρχουν μερικά που δεν φαίνεται ότι πρόκειται ποτέ να εξαντληθούν. Αλλά ούτε και ν’ απελπίσουν όσους τα μελετούν ότι θα τα λύσουν οριστικά. Έτσι μεγαλώνει κάθε χρόνο περισσότερο ο όγκος της βιβλιογραφίας, της αφιερωμένης στη διερεύνησή τους, σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Με τέτοιο μάλιστα ρυθμό, ώστε είναι αδύνατο πλέον να παρακολουθήσει κανείς και μόνο τους τίτλους των μελετών που δημοσιεύονται απάνω στο θέμα. Ένα από τα προνομιούχα αλλά και βασανιστικά αυτά ζητήματα είναι ο περίφημος ορισμός που δίνει στην τραγωδία ο Αριστοτέλης» (Παπανούτσος 1989: 173). Με αυτό το δεδομένο, η εύσχημη προβολή της δυνατότητας πρόκλησης δραματικής συγκίνησης και ψυχικής ανάτασης στους μαθητές ως κριτηρίου για την έγκριση ενός θεάματος καθίσταται ιδιαιτέρως προβληματική, ενώ ακόμη πιο προβληματικά και νεφελώδη είναι εξ ορισμού τα υπόλοιπα κριτήρια, που αναφέρονται στον κοινωνικό προσανατολισμό του θεάτρου, οπότε εγείρονται σοβαρά ερωτήματα και ενστάσεις.  
Έτσι, η έστω και τόσο σύντομη αναφορά στα κριτήρια διάκρισης του κατάλληλου για ανηλίκους θεάτρου δεν δείχνει αποκλειστικά και μόνο μια αδιαφορία, παρά δίνει το σύνθημα και «κλείνει το μάτι» για μια αναχρονιστική αντίληψη, που θέλει το θέατρο για παιδικό και εφηβικό κοινό στην καλύτερη περίπτωση ως «ars ad artem» ή στη χειρότερη, και δυστυχώς πιο διαδεδομένη, ως ένα θέαμα ηθικοπλαστικού χαρακτήρα, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι αθώο κοινωνικά και πολιτικά, όπως και η γλώσσα (Barthes 1964: 19) –και δεν είναι διόλου τυχαία η σημασία που αποδίδει η Πολιτεία στη γλώσσα του παιδικού θεάτρου, μέσω της σχετικής εγκυκλίου. Στην πραγματικότητα, έχουμε μπει λοιπόν στο θέμα του κατάλληλου για παιδιά ρεπερτορίου. Αρκεί εδώ να επαναλάβουμε τα λόγια του υποφαινόμενου που απηύθυνε σε προηγούμενο συνέδριο, με θέμα το σχολικό θέατρο: «πρόκειται ασφαλώς για ένα ακανθώδες θέμα, γιατί δεν έχει ξεπεραστεί πλήρως η πατροπαράδοτη άποψη πως το έργο για παιδιά και εφήβους θα πρέπει δήθεν να έχει έναν ηθικοπλαστικό χαρακτήρα, να εκπέμπει “μηνύματα”» (Πετρίτης 2007: 605).
Λαμβάνοντας όμως υπ’ όψη ως κριτήριο διάκρισης του αξιόλογου θεατρικού έργου για παιδιά και εφήβους την αποδοχή του ως τέτοιου και την αισθητική απόλαυσή του και από τους ενηλίκους φανερώνεται όλη η ουσία του προβλήματος, λόγω της διαφορετικής αισθητικής άποψης, αλλά κυρίως των διαφορετικών αξιών και των γενικότερων διαφοροποιήσεων στην ιδεολογία που πρεσβεύει ο καθένας, που οδηγούν και σε διαφορετική θεώρηση του σκοπού της παρακολούθησης θεαμάτων από τους μαθητές, καθώς και γενικότερα του εκπαιδευτικού συστήματος. Με άλλα λόγια, ένα διαφορετικό άτομο, πολλώ δε μάλλον μια διαφορετική ομάδα, έχει διαφορετική άποψη για το τι είναι κατάλληλο για ανηλίκους, και βέβαια οδηγείται και σε διαφορετικά συμπεράσματα όταν έχει να κρίνει και να συγκρίνει συγκεκριμένα έργα: έτσι δημιουργείται το εξής παράδοξο, ενώ κανείς δεν μπαίνει στη διαδικασία να αναρωτηθεί αν η πατροκτονία και η αιμομιξία στον Οιδίποδα Τύραννο, που έχει και την εξαιρετικά ειδεχθή σκηνή του αόμματου και αιματοβαμμένου ήρωα στο τέλος του έργου, θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες στον ψυχισμό των ανηλίκων, δεδομένης και της ψυχαναλυτικής θεωρίας, τα ίδια θέματα σε ένα οποιοδήποτε σύγχρονο έργο θα είχαν οδηγήσει στην a priori «καταδίκη» του έργου αν απευθύνοταν στο ανήλικο κοινό, και ασφαλώς θα είχε χαρακτηριστεί ως αδιανόητη και θρασύτατη μια ενδεχόμενη απόπειρα προκειμένου να χορηγηθεί η σχετική άδεια. Η διαφορά είναι ότι το σοφόκλειο αριστούργημα –αυτή η πραγματικότητα δεν αναιρείται- εντάσσεται σε μια μακραίωνη πολιτιστική –και άρα βαθύτατα πολιτική- παράδοση που προσδιορίζει το ελληνικό έθνος και άρα είναι υπεράνω πάσης κριτικής ως προς την καταλληλότητά του ή μη για την εκπαίδευση των σύγχρονων ελληνοπαίδων και των υπολοίπων μαθητών, που μετέχουν της ελληνικής παιδείας όντας παιδιά οικονομικών μεταναστών στη χώρα μας ή πρόσφυγες τα ίδια.
Έτσι, βλέπουμε ότι τόσο οι «αξίες της ζωής», όσο και «η ορθή αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων» παίρνουν σάρκα και οστά και, κατά συνέπεια, ό,τι αποκλίνει από αυτή τη νόρμα ενδέχεται –και διατρέχει τον κίνδυνο- να απορριφθεί. Επομένως, η επιθυμία της Πολιτείας να θεσπίσει κανόνες ως προς την παρακολούθηση θεαμάτων θυμίζει, ως προς το σκεπτικό της, την αστυνόμευση της εξωσχολικής δημόσιας ζωής των μαθητών και τις συνακόλουθες πειθαρχικές ποινές στην ελληνική εκπαίδευση του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου, που βέβαια τότε «αποτελούσαν καθημερινό φαινόμενο της σχολικής ζωής» (Αλμπάνη et al. 2007: 1410). Στην ανακοίνωση με τίτλο Επιβολή πειθαρχικών ποινών στο Γυμνάσιο Αρρένων Φλώρινας (1938 – 1972) των Αλμπάνη, Γκόλια, Κυρίδη και Βαμβακίδου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι στο αρχείο με τις Πράξεις του Συλλόγου Διδασκόντων της αναφερθείσας περιόδου «καταγράφεται ότι μαθητές “παρακολουθούσαν κινηματογραφική ταινία από τις απαγορευμένες”, “παραδέχονταν την αλήθεια για την παρακολούθηση της ταινίας κατά την ανάκρισή τους από τους καθηγητές” ή κάποιος “εφωράνθη στο θέατρο άνευ αδείας”» (Αλμπάνη et al. 2007: 1414), ενώ το 7,1% των ποινών (80 περιπτώσεις) αναφέρονται σε παρόμοια «παραπτώματα» (Αλμπάνη et al. 2007: 1413). Βλέπουμε, με λίγα λόγια, ότι η Πολιτεία έχει αναγνωρίσει εδώ και πολύ καιρό την παιδαγωγική δύναμη του θεάτρου, απλώς δεν έχει φτάσει έως και το σημείο να το αξιοποιήσει δημιουργικά, ίσως γιατί αν πραγματικά ενταχθεί το θέατρο στην εκπαίδευση οι απαγορευτικές διατάξεις δεν θα είναι αρκετές ώστε να το χαλιναγωγήσουν κοινωνικά και να το κατευθύνουν εκεί που επιθυμεί η επίσημη Πολιτεία, ή έστω κάποιοι από τους λειτουργούς της. Χαρακτηριστικά παραδείγματα μας έδωσε η πρόσφατη επικαιρότητα με τις πολύκροτες υποθέσεις της παράστασης του Λεωφορείου ο Πόθος του Τ. Ουίλλιαμς στο Κ.Θ.Β.Ε. και της έκθεσης στο Τελλόγλειο Ίδρυμα με τίτλο «Πικάσο Suite 347», που δεν εντάσσεται κανονικά στην αρμοδιότητα των εν λόγω Ομάδων Εργασίας, ωστόσο έχει τη σημασία του που αναφέρουμε την περίπτωση.
            Και οι δύο περιπτώσεις δεν θα είχαν καν περάσει στα «ψιλά» των εφημερίδων αν α. δεν ήταν τόσο διάσημοι ο Ουίλλιαμς και ο Πικάσο, β. δεν ήταν αφ’ ενός κρατικοί και αφ’ ετέρου τόσο προβεβλημένοι χώροι το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και το Τελλόγλειο Ίδρυμα και γ. αν αυτά τα θέματα δεν είχαν απασχολήσει δύο, έστω, από τους τριακόσιους της Βουλής. Τι θα είχε όμως συμβεί αν οι δημιουργοί ή οι χώροι που τους φιλοξενούσαν δεν αποτελούσαν de facto αναγνωρισμένες κοιτίδες του πολιτισμού ή αν δεν είχε ευαισθητοποιηθεί ούτε ένας Βουλευτής; Ασφαλώς θα είχε επικρατήσει η ούτως ή άλλως κρατούσα αντίληψη περί ηθικοπλαστικού χαρακτήρα, όπου το θέμα του έρωτα δεν μπορεί να έχει καμία θέση, ιδίως αν συνοδεύεται από μία τολμηρή οπτική απεικόνισή του2*, εκτός βέβαια αν μιλάμε για έργα-φετίχ, όπως τυχαίνει να είναι για κάποιους όλα τα έργα των τριών μεγάλων τραγικών της αρχαιότητας ή πιθανόν και άλλα έργα –ακόμη και τα θεατρικά έργα του Ουίλλιαμς ή τα χαρακτικά του Πικάσο. Ο Umberto Eco έχει διατυπώσει ορισμένες άκρως ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις όσον αφορά στη φετιχιστική αντιμετώπιση των έργων τέχνης από το κοινό, αναφερόμενος κυρίως στα έργα που εκτίθενται στα μουσεία ως έργα τέχνης, και μάλιστα πολλές φορές χωρίς καν να έχουν εξ αρχής κατασκευαστεί με καλλιτεχνικές αξιώσεις (1992: 109-112). Γιατί αν δεχτούμε το ερωτικό θέμα ως κατάλληλο για παιδιά, αλλά και τη βία, η οποία είναι βέβαια άφθονη στα Ομηρικά Έπη ή το Σαίξπηρ, τότε πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά και τους εφήβους από όλα τα «β’ διαλογής» θεάματα, που συχνά μπορεί να χαρακτηριστούν ως αισθητικά –και όχι πάντοτε ηθικά- ακατάλληλα ακόμη και για τους ενηλίκους, και ακόμη και αν δεν έχουν ίχνος από βία ή έρωτα; Ή ακόμη πιο πέρα, με ποια κριτήρια μπορούμε να διακρίνουμε ποια είναι αυτά τα «β’ διαλογής» έργα και πώς μπορούμε, από τους άσημους αλλά συγχρόνως τολμηρούς δημιουργούς της δικής μας εποχής, να ορίσουμε και να ξεχωρίσουμε τους αξιόλογους, αυτούς δηλαδή που διακρίνονται από ένα ποιοτικό στίγμα και που μπορεί στο μέλλον να αναδειχτούν σε κλασικούς, ώστε να τους προσφέρουμε από σήμερα στη μαθητιώσα νεολαία;
Γιατί βεβαίως ούτε ο Ουίλλιαμς ούτε ο Πικάσο γεννήθηκαν κλασικοί, η ανάδειξη ενός καλλιτέχνη σε φετίχ είναι περιπετειώδης και συχνά καταλήγει στο αποτέλεσμα μετά θάνατον, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις τολμηρών θεμάτων ή ανατρεπτικών τεχνοτροπιών. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο πως ακόμη και σήμερα για ορισμένη μερίδα της εκπαιδευτικής κοινότητας –οι απορριπτικές εισηγήσεις και οι βασισμένες σε αυτές αποφάσεις δεν έπεσαν «από τον ουρανό», ως αποτέλεσμα μιας απρόσωπης διαδικασίας- οι δυο αυτοί δημιουργοί κάθε άλλο παρά κατάλληλοι είναι για μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, την ίδια στιγμή μάλιστα που είναι πασίγνωστο σε τι τηλεοπτικό και άλλο υλικό έχουν πρόσβαση οι μαθητές αυτής της εκπαιδευτικής βαθμίδας και κατά πόσο αυτό το υλικό υπόκειται σε οποιασδήποτε μορφής έλεγχο, όχι μόνο από ηθικής αλλά κυρίως από αισθητικής άποψης, σύμφωνα και με την πρόσφατη δημόσια παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, στο πλαίσιο της αποστολής του ως Συνηγόρου του Παιδιού. Έπειτα από όλα αυτά, φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι αναχρονιστικές, συντηρητικές και, θα τολμούσαμε να πούμε, αντιδραστικές απόψεις του παρελθόντος δεν έχουν υποχωρήσει πλήρως και ότι οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να ενσκύψουν και να ασχοληθούν σοβαρά με το πρόβλημα, όχι όμως με τη λογική των εγκυκλίων, αλλά, αντίθετα, με τη λογική της πράξης.
Προς αυτή την κατεύθυνση θα συνέτειναν, μεταξύ άλλων: η εμπλοκή των ίδιων των εκπαιδευτικών, αλλά και των μαθητών, πιλοτικά και πειραματικά σε πρώτη φάση, σε μια διαδικασία όχι πια έγκρισης, παρά αξιολόγησης των θεαμάτων, με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων και τη διενέργεια συνεντεύξεων, ο πολλαπλασιασμός των σχετικών Ομάδων Εργασίας σε τοπικό επίπεδο και η διεύρυνση της σύνθεσης των ήδη υπαρχόντων –και ιδιαίτερα της Κεντρικής- με εκπροσώπους όλων των εμπλεκομένων φορέων, με την προοπτική όμως της μελλοντικής λειτουργίας τους για τον καθορισμό συνιστώμενων και όχι εγκεκριμένων παραστάσεων, η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων από τους θιάσους σε συνεργασία με τους συνοδεύοντες τους μαθητές εκπαιδευτικούς, τόσο στο χώρο του θεάτρου όσο και στο χώρο του σχολείου, αλλά και η συμβολή ιδιωτικών και κυρίως δημοσίων φορέων, με την οργάνωση επιστημονικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων και τη συγγραφή μελετών και την εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων με θέμα το θέατρο για παιδιά στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έτσι, τόσο η πατερναλιστική άποψη της προστασίας των μαθητών, όσο και η εθνοκεντρική άποψη περί προστασίας της ελληνορθόδοξης παράδοσης και της αντίστοιχης ηθικής, θα έδιναν τη θέση τους στη χειραφέτηση των μαθητών και στην ανάπτυξη της κριτικής τους ικανότητας, που ως στόχος μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και με την οργανωμένη από τον εκπαιδευτικό παρακολούθηση και την κριτική αποτίμηση έργων που μπορεί να μην ταιριάζουν στα κυρίαρχα αισθητικά πρότυπα της εποχής, αλλά βέβαια μας ανάγουν στη σημασία των πολιτισμικών σπουδών –αρχής γενομένης με τις Μυθολογίες του Barthes (1957).
«Η μεγαλύτερη προσδοκώμενη ωφέλεια της εμπλοκής των πολιτισμικών σπουδών στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι η δυνάμει συμβολή τους στη μείωση της απόστασης ανάμεσα στο ακαδημαϊκό και το καθημερινό, σ’ αυτό που “είναι για το σχολείο” και αυτό “που είναι για τη ζωή”» (Φρυδάκη 2003: 183). Αυτή η κοινή αναγκαιότητα θα έπρεπε να αποτελεί οδηγό και πλαίσιο για κάθε οργανωμένη παρακολούθηση θεάματος για μαθητικό κοινό, αλλά και για την οργάνωση παραστάσεων με «τα φώτα της ράμπας», πια, στραμμένα στους ίδιους τους μαθητές.          
Ας ελπίσουμε πως σύντομα θα ξεκινήσει μια σοβαρή και εντατική προσπάθεια όλων των άμεσα ή και έμμεσα εμπλεκομένων φορέων και προσώπων, του κάθε πολίτη τελικά, για μια διαφορετική πραγματικότητα. Ένα σχολείο που να προσφέρει στους μαθητές του μία θεατρική παιδεία που να ανταποκρίνεται πραγματικά σε αυτές τις σύγχρονες απαιτήσεις, πέραν του προφανούς και δεδομένου για όλους στόχου της αισθητικής καλλιέργειας, δεν νοείται να είναι ακόμη και σήμερα ένα ζητούμενο αλλά και άπιαστο συνάμα όνειρο, παρά μια απτή πλέον και αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα.
Και ένα τέτοιο σχολείο δεν μπορεί παρά να είναι κοντά στην εξωσχολική καθημερινότητα των μαθητών του και να μην υποτιμά ούτε κατά διάνοια ούτε βέβαια να δρα ανταγωνιστικά και ελεγκτικά ως προς τη μη τυπική και την άτυπη εκπαίδευση που τους παρέχει η ευρύτερη κοινωνία.   

Βιβλιογραφία

Αλμπάνη, Π.Μ., Γκόλια, Π., Κυρίδης Αργ., Βαμβακίδου, Ιφ. (2007), Επιβολή πειθαρχικών ποινών στο Γυμνάσιο Αρρένων Φλώρινας (1938 – 1972) στο: Γ. Δ. Καψάλης, Απ. Ν. Κατσίκης (Επιμ.),  Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι προκλήσεις της εποχής μας, Πρακτικά Συνεδρίου, Ιωάννινα, 17-20 Μαΐου 2007.
Παπανούτσος, Ε.Π. (19893). Το δίκαιο της πυγμής: Και άλλα δοκίμια (Αθήνα: Δωδώνη).
Πετρίτης, Σπ. (2008), Σχολικό θέατρο: Πράγμα «καλό και άγιο» ή «πληγή»; στο: Π. Γεωργογιάννης (Επιμ.),  Νέο εκπαιδευτικό υλικό του ΥΠΕΠΘ: Αξιολόγηση και Διοίκηση Α’/βάθμιας και Β’/βάθμιας Εκπαίδευσης, Πρακτικά Συνεδρίου, Άρτα, 14-16 Μαρτίου 2008.
Ρώτας, Β. (1996). Οδηγός για σχολικές παραστάσεις (Αθήνα: Επικαιρότητα). 
Φρυδάκη, Ευ. (2003). Η θεωρία της λογοτεχνίας στην πράξη της διδασκαλίας (Αθήνα: Κριτική). 
Barthes, R. (1973). Μυθολογίες, Μάθημα, μετάφραση Καίτη Χατζηδήμου, Ιουλιέττα Ιατρίδη, επιμέλεια της μετάφρασης Γιάννης Κρητικός (Αθήνα: Ράππας).
Barthes, R. (1964). Le degré zéro de l’ écriture (Paris: Gonthier).
Eco, Umb. (19924), Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή, απόδοση-ανθολόγηση Αντώνης Τσοπάνογλου (Αθήνα: Μαλλιάρης-Παιδεία).
Abstract

         I have been occupied with this matter a lot of times in the past and had the opportunity to make relevant allusions to a brief speech of mine in a recently held event of the Theatre and Dance’s National Centre. However, it concerns a big issue with many different aspects worthwhile examining at length and providing space and time for its examination and development. After having briefly referred to the state’s ignorance concerning the progress of Drama Education in schools, a disappointing and simultaneously unquestionable by all situation - we focused on the procedure of the students’ watching of shows, accompanied by their teachers. Our purpose – through this procedure - was to highlight that since it has been a more than ten-year institution, then the state’s ignorance is not complete. The state’s interest to monitor and check this procedure is evident and hence many justifiable questions are raised in relation with the formal and/or informal standards based on which the shows are selected.



1* Σημειώνεται εδώ η σύνθεση της Ομάδας αυτής, που συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και αποτελείται από έναν πανεπιστημιακό, τέσσερις εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, έναν εκπρόσωπο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, έναν εκπρόσωπο της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών, έναν εκπρόσωπο της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και τέλος από έναν εκπρόσωπος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, ενώ Γραμματέας ορίζεται ένας εκπαιδευτικός αποσπασμένος στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και συγκεκριμένα στη Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ασχολούμενος με τη θεατρική παιδεία. Ενώ λοιπόν εκπροσωπούνται συλλογικοί φορείς σχετικοί με το θέατρο, εντύπωση προκαλεί η μη εκπροσώπηση των συνδικαλιστικών φορέων των εκπαιδευτικών των τριών βαθμίδων του εκπαιδευτικού μας συστήματος Δ.Ο.Ε., Ο.Λ.Μ.Ε. και Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π.   
2* Είναι δε αδιανόητη η ταύτιση αυτών των καλλιτεχνικών απεικονίσεων με την προνογραφία, καθώς κατ’ ουσίαν δεν αποκαλύπτει –ίσως- τόσο μια αντιδραστική άποψη για την εκπαίδευση, όσο ένα φόβο για τη διαχείριση θεμάτων τόσο καυτών όσο η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των μαθητών, δηλαδή των θεμάτων που παραμένουν ταμπού.

Τρίτη 3 Απριλίου 2012

Λίγα λόγια για τα σεμινάρια-εργαστήρια του FESTIVART

1-ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Σάββατο 7 Απριλίου στις 11:00 π.μ.
Ας παίξουμε θέατρο!
Στο εργαστήριο αυτό τα παιδιά – παίκτες θα επιδοθούν σε ορισμένες απλές -πλην όμως δημιουργικές, αλλά και ιδιαιτέρως διασκεδαστικές- τεχνικές του θεατρικού παιχνιδιού αλλά και του σύγχρονο θεάτρου. Πιο συγκεκριμένα, αφού γνωριστούν και καλλιεργηθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσά τους, θα κινηθούν, θα παίξουν, θα διασκεδάσουν και θα δημιουργήσουν μια μικρή παράσταση με ακίνητες εικόνες (τεχνική του ταμπλώ βιβάν), ένα δρώμενο αφιερωμένο στα 200 χρόνια από την πρώτη δημοσίευση της συλλογής παραμυθιών των αδελφών Γκριμμ. Με τον τρόπο αυτό θα συνδυαστεί η διασκέδαση με την γνώση. Απαραίτητη προϋπόθεση συμμετοχής τα άνετα ρούχα.

Για το βιογραφικό σημείωμα του εμψυχωτή πατήστε εδώ:


http://spetrit.blogspot.com/2011/11/blog-post_05.html

Δευτέρα 2 Απριλίου 2012

2ο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου της ομάδας GRASSHOPER

Αγαπητοί φίλοι,

Η ομάδα GRASSHOPER και η καλλιτεχνική υπεύθυνή της, σκηνοθέτης και παιδοψυχίατρος Σοφία Βγενοπούλου, διοργανώνουν το «2ο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου» ως παράλληλη δράση της παράστασης του έργου «Στην οθόνη φως» που αποτελεί το πρώτο ελληνικό έργο για εφήβους, γραμμένο ειδικά για την περίσταση από τον καταξιωμένο συγγραφέα Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη. Περισσότερες πληροφορίες γι' αυτή τη δράση της πρωτοπόρας στον τομέα του εφηβικού θεάτρου στην Ελλάδα ομάδας Grasshopper μπορείτε να βρείτε εδώ: 
http://www.efivikotheatro.gr/index.html


Για την εξαιρετική παράσταση, που έκανε και κάνει ιδιαίτερη αίσθηση στους εφήβους, αλλά δεν αφήνει αδιάφορους τους ενηλίκους πατήστε εδώ: http://www.sgt.gr/gr/programme/event/245

Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

FestivArt from Lab2Art

Το Lab2Art // Καλλιτεχνικό Εργαστήριο
παρουσιάζει το FestivArt!

Bazaar, σεμινάρια και άλλα events, είναι ό,τι πρέπει για να μπούμε στο εορταστικό πνεύμα.
Nα συναντηθούμε, να ανταλλάξουμε ιδέες, να δείξουμε την τέχνη μας, να πάρουμε δώρα.
Μια εβδομάδα πριν το Πάσχα, 7-8 Απριλίου, στο Λουτράκι.

Ας καλώσορίζουμε την ανοιξιάτικη διάθεση
με ένα Φεστιβάλ Τέχνης!

EIΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ
-----------------------------------------------------
10:00 - 20:00 BAZAAR ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ

11:00 ΕΝΑΡΞΗ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ {3,00€}
Εισηγητής: Σπύρος Πετρίτης, Θεατρολόγος

11:30 ΕΝΑΡΞΗ LIVE GRAFFITI
από Hlooper & Lsa

11:30 - 12:30 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ “Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ
ΔΩΜΑΤΙΟΥ” , ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΕΕΣ ΓΙΑ ΤΗ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ
ΔΩΜΑΤΙΟΥ {12,00€}
Εισηγητής: Tάσος Χριστοφιλόπουλος,
Interior Designer

14:30 - 16:00 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ''ΚΟΣΜΗΜΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ'' {12,00€}
Εισηγήτριες: Σάμμυ Πυρίνη,
Μαργαρίτα Παπαλεωνιδοπούλου, Αργ/χόοι

18:00 - 19:00 MILONGA (ΑΡΓΕΝΤΙΝΙΚΟ TANGO) {FREE}
με την συμμετοχή του κόσμου

19:00 - 20:00 PARTY ΜΥ RADIO 89,6fm
+ ΠΑΛΜΟΣ 98.2fm {FREE}


KΥΡΙΑΚΗ
-----------------------------------------------------
10:00 - 20:00 BAZAAR ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ

11:00 - 12:30 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ DECOUPAGE {12,00€}
ΑΝΑΝΕΩΣΤΕ ΤΑ ΠΑΛΑΙΑ ΣΑΣ ΕΠΙΠΛΑ &
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ
DECOUPAGE KAI TIΣ ΠATINAΣ
Εισηγητής: Ζωή Πυρίνη, Εικαστικός

13:00 - 15:00 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΟΣΜΗΜΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ {18,00€}
“ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ”
Εισηγήτριες: Σάμμυ Πυρίνη,
Μαργαρίτα Παπαλεωνιδοπούλου, Αργ/χόοι

14:00 - 16:00 LIVE STREET ART STENCIL
από “Φίλοι της Τέχνης”

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΕΥΘΥΜΕΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ:
16:00 - 18:00 ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ {3,00€}
18:00 - 20:00 BAΨΙΜΟ ΑΥΓΩΝ {FREE}
Με τον Μιχάλη από το
Μαγειρείο Aγ. Ευφρόσυνος
18:00 - 19:00 ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
''ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ'' {FREE}
ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
ΓΟΝΕΑ-ΠΑΙΔΙΟΥ
Εισηγήτρια: Φαίη Θυμή, Σύμβουλος Ψυχικής
Υγείας / Παιχνιοθεραπεύτρια

19:00 - 20:00 ARTICHOKE LIVE MUSIC EVENT {FREE}

INFO@LAB2ART.GR και zoipir_79@hotmail.com
WWW.LAB2ART.GR

Τρίτη 20 Μαρτίου 2012

Παρουσίαση βιβλίου: Η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου

Η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου

Η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, το βιβλίο των Λυδία Σαπουνάκη - Δρακάκη και Μαρία Λουίζα Τζόγια - Μοάτσου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΕΤ, θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012 στις 18:00 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Εθνικού Θεάτρου.

Για τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου θα μιλήσουν οι Βίκτωρ Αρδίττης, Γιώργος Κοτανίδης, Γιάννης Μαργαρίτης, Πλάτων Μαυρομούστακος, Τάκης Ταραμπίκος, Όλγα Τουρνάκη και οι συγγραφείς του έργου.

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

Κυριακή 18 Μαρτίου 2012

Μετανάστες και πρόσφυγες στη σύγχρονη δραματουργία και τη σκηνική πράξη.



Β΄ Θεατρολογικό Συνέδριο
του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων
Αθήνα, 28-31 Μαρτίου 2012

Αφιερωμένο στον Δημήτρη Σπάθη

Μετανάστες και πρόσφυγες στη σύγχρονη δραματουργία
και τη σκηνική πράξη
Ινστιτούτο Goethe, Ομήρου 14-16, Αθήνα

Το Β΄ Θεατρολογικό Συνέδριο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων (Π.Ε.ΣΥ.Θ.) με θέμα «Μετανάστες και πρόσφυγες στη σύγχρονη δραματουργία και τη σκηνική πράξη» θα πραγματοποιηθεί από τις 28 έως τις 31 Μαρτίου 2012 στο Ινστιτούτο Γκαίτε.
Στόχος του συνεδρίου είναι να εξετάσει το φαινόμενο της μετανάστευσης/προσφυγιάς στη χώρα μας (ως τόπος προέλευσης και υποδοχής μεταναστών) και παγκόσμια, αλλά και να αναδείξει τη σχέση μεταξύ του –πάντα επίκαιρου και φλέγοντος– θέματος της μετανάστευσης/προσφυγιάς και του ρόλου του θεάτρου, ως μέσου καλλιτεχνικής έκφρασης αλλά και κοινωνικής παρέμβασης.
Το συνέδριο τελεί υπό την αιγίδα του Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς επίσης των Τμημάτων Θεατρικών Σπουδών των Πανεπιστημίων Αθήνας, Πάτρας, Θεσσαλονίκης και Πελοποννήσου και της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς. Πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Γκαίτε, την υποστήριξη του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας και έχει ως συνεργαζόμενους φορείς το Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Στο συνέδριο θα συμμετάσχουν θεατρολόγοι-μέλη του Συλλόγου, αλλά και ακαδημαϊκοί των ελληνικών τμημάτων θεατρολογίας και του εξωτερικού, εκπαιδευτικοί και κοινωνιολόγοι. Η προσέγγιση του θέματος θα γίνει τόσο από ερευνητική/ακαδημαϊκή άποψη όσο και από κοινωνική και πρακτική πλευρά, η οποία θα εστιάσει περισσότερο στην υπαρκτή κατάσταση στην Ελλάδα και θα διερευνήσει θέματα όπως ο ρόλος της θεατρικής αγωγής/εκπαίδευσης στην ένταξη των μεταναστών/ προσφύγων, ο ρόλος των διαφόρων κοινωνικών/ καλλιτεχνικών/ κρατικών φορέων κ.ά.
Παράλληλα, το συνέδριο θα πλαισιωθεί από παραστάσεις και προβολές ντοκιμαντέρ τις ημέρες του συνεδρίου καθώς και με βιωματικά εργαστήρια τα οποία θα πραγματοποιηθούν στις 26 και 27 Μαρτίου στο χώρο του Π.Ε.ΣΥ.Θ. (Κουμουνδούρου 25, Αθήνα).
Σημαντικό κομμάτι του συνεδρίου αποτελεί η στρογγυλή τράπεζα που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 31 Μαρτίου ώρα 5 μ.μ. με θέμα «Μετανάστες επί (ελληνικής) σκηνής: Η καλλιτεχνική συνάντηση ως ανοιχτή πολιτισμική εμπειρία» και με τη συμμετοχή καλλιτεχνών που με το έργο τους έχουν συμβάλλει στην ενεργητική αποδοχή της ετερότητας στην ελληνική θεατρική πραγματικότητα. Τη
στρογγυλή τράπεζα θα συντονίζει ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών Δημήτρης Τσατσούλης.
Τέλος, οι εργασίες του συνεδρίου θα ολοκληρωθούν με ένα αφιέρωμα στον Ομότιμο Καθηγητή Θεατρολογίας Δημήτρη Σπάθη, στον οποίο είναι και αφιερωμένο το συνέδριο. Το αφιέρωμα συντονίζει ο Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Νικηφόρος Παπανδρέου.
Το συνέδριο απευθύνεται σε θεατρολόγους, κοινωνιολόγους, ακαδημαϊκούς και μη, καθώς και στο ευρύτερο κοινό που επιθυμεί να παρακολουθήσει μια σφαιρική και πολυδιάστατη προσέγγιση του ζητήματος της μετανάστευσης / προσφυγιάς μέσα από την τέχνη του θεάτρου.


Για περισσότερες πληροφορίες:
2105229990  

Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2012

Λίγα λόγια για το λαϊκό παραμύθι.


Αναδημοσιεύονται παρακάτω λίγα λόγια για το λαϊκό παραμύθι που γράφτηκαν με σκοπό να βάλουν τους αμύητους μαθητές σε αυτό το μαγικό κλίμα, επ’ ευκαιρία της παράστασης του Ολοήµερου Τµήµατος της Ε’ Τάξης του 2ου Δηµοτικού Σχολείου Κορυδαλλού που προετοιµάστηκε στο πλαίσιο του µαθήµατος της Θεατρικής Αγωγής και παρουσιάστηκε στους µαθητές και το εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου κατά τις τελευταίες εβδοµάδες λειτουργίας του σχολείου για το σχολικό έτος 2003-04. Σκεφτόμουν από καιρό να τα αναδημοσιεύσω αλλά την οριστική απόφαση την πήρα όταν πριν από λίγες μέρες ένας μαθητής της Γ’ Τάξης του Δημοτικού Σχολείου όπου διδάσκω κατά το τρέχον έτος το ίδιο μάθημα, μου έκανε επίμονα την ερώτηση γιατί κυκλοφορούν διάφορες εκδοχές του ίδιου παραμυθιού, χωρίς ωστόσο να θεωρείται μία ως η μοναδική σωστή… 

Θέµα της παράστασης που παρουσιάστηκε ήταν η δραµατοποίηση των ελληνικών λαϊκών παραµυθιών «βρεµένα είναι ή ξερά;»1 και «κάποτε ριζώνουν και τα λόγια»2, τα οποία περιλαµβάνονται και σε σχολικά εγχειρίδια3
Τι είναι όµως λαϊκά παραµύθια και ποια η διαφορά τους από τα άλλα; Πώς λέγονται τα άλλα παραµύθια; Λαϊκά παραµύθια είναι τα παραµύθια εκείνα που δεν γράφτηκαν από κάποιο λογοτέχνη σε βιβλίο, όπως π.χ. ο Άντερσεν έγραψε το λόγιο (ή αλλιώς λογοτεχνικό) παραµύθι του Ασχηµόπαπο, αλλά διαδόθηκαν από στόµα σε αυτί και από αυτί σε στόµα. Οι ρίζες των παραµυθιών αυτών χάνονται στα βάθη των αιώνων, κανείς δεν γνωρίζει ποιος ήταν αυτός που τα σκέφτηκε πρώτος ούτε ποια ήταν η πρωταρχική τους εκδοχή. Άλλωστε σώζονται τόσες διαφορετικές εκδοχές τους, και σε τόσα διαφορετικά µέρη, που δεν µπορούµε καν να βρούµε από ποιο µέρος ξεκίνησαν. Χαρακτηριστικό είναι το «κάποτε ριζώνουν και τα λόγια», το οποίο συνδέεται φανερά µε το µύθο του Μίδα, και του οποίου σώζονται τουλάχιστον τέσσερις εκδοχές, από τη Ζάκυνθο, τον Πόντο, την Ήπειρο και τη Θράκη4
Πώς σώθηκαν όµως; Ίσως οι παππούδες µας να µπορούν να µας εξηγήσουν αυτό καλύτερα, ιδιαίτερα αν πέρασαν τα παιδικά τους χρόνια στην επαρχία. Τα παλιά χρόνια, όταν δεν υπήρχε το ραδιόφωνο, ούτε βέβαια η τηλεόραση, οι άνθρωποι, µικροί και µεγάλοι, ψυχαγωγούνταν µε τα παραµύθια. Μαζευόταν το βράδυ όλη η οικογένεια στο σπίτι, το χειµώνα µπροστά από το τζάκι, το καλοκαίρι αλλού, και ο παραµυθάς της οικογένειας έλεγε, χωρίς βέβαια να τα διαβάζει, παραµύθια. Όταν µάλιστα ένας παραµυθάς ήξερε πολλά παραµύθια και κατείχε την τέχνη της αφήγησης, µαζευόταν πολύς κόσµος στο σπίτι του και αφήνονταν όλοι στη γοητεία του παραµυθιού. Το περίεργο ήταν ότι όχι µόνο ο παραµυθάς ποτέ δεν ξεχνούσε το παραµύθι, αλλά επίσης αυτοσχεδίαζε, γι’ αυτό ποτέ δεν το κατέστρεφε, αλλά πάντα έφτιαχνε µία καινούρια εκδοχή. 
Όλα τα παραµύθια ήταν και για τους µεγάλους και για τους µικρούς; Όχι. Υπήρχαν κάποια παραµύθια τα οποία τα έλεγαν οι µεγάλοι µεταξύ τους, αφού είχαν βάλει τα παιδιά να κοιµηθούν. Τα παραµύθια που παρουσιάστηκαν δεν ανήκουν βέβαια σε είδη από αυτά που δεν θεωρούνταν κατάλληλα για παιδιά. Το «βρεµένα είναι ή ξερά;» ανήκει στις ευτράπελες διηγήσεις, ενώ το «κάποτε ριζώνουν και τα λόγια» ανήκει στα µαγικά ή ξωτικά παραµύθια, παρόλο που είναι κι αυτό αρκετά αστείο. 
Υπάρχουν πολλά είδη παραµυθιών; Είναι πολύ διαφορετικά µεταξύ τους; Ναι, είναι πολύ διαφορετικά, όµως έχουν πολλά κοινά στοιχεία, κυρίως το χιούµορ και ένας διδακτικός τόνος χαρακτηρίζει το ελληνικό, τουλάχιστον, λαϊκό παραµύθι. Η σηµασία των λαϊκών παραµυθιών είναι πολύ µεγάλη για όλα τα Έθνη επί Γης, γιατί αφ’ ενός εκφράζουν τη λαϊκή τους σοφία, αφ’ ετέρου τους υπενθυµίζουν την ιδιαίτερη ιστορία του πολιτισµού τους, αλλά και τις επαφές τους µε άλλους πολιτισµούς και ορισµένες πανανθρώπινες αξίες. Γι’ αυτό άλλωστε πριν από τέσσερις περίπου αιώνες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (στη Χώρα µας πολύ πιο πρόσφατα) άρχισαν διάφοροι συγγραφείς να καταγράφουν τα λαϊκά παραµύθια που ακούγονταν, µε σκοπό να τα διασώσουν για πάντα µέσα από τα βιβλία. 
Γιατί όµως ήθελαν να τα διασώσουν; Τα παραµύθια, όπως και οι µύθοι, είναι φανταστικές ιστορίες που ωστόσο κρύβουν µέσα τους µεγάλες αλήθειες. Πολλοί παραµυθάδες έκλειναν τις αφηγήσεις τους λέγοντας: «ήµουνα κι εγώ εκεί», όχι για να πούνε ψέµατα, αλλά ακριβώς για να δείξουν πόσο αληθινά είναι τα παραµύθια, παρόλο που κρύβουν σοφά την αλήθειά τους πίσω από φανταστικές ιστορίες. 
Κάποιος πολύ εύστοχα έγραψε: «Οι µύθοι και τα παραµύθια απαντούν στα αιώνια ερωτήµατα: “Πώς µοιάζει πραγµατικά ο κόσµος; Πώς θα ζήσω εκεί; Τι να κάνω για να είµαι ο εαυτός µου”; Οι µύθοι δίνουν συγκεκριµένες απαντήσεις, ενώ τα παραµύθια κάνουν απλώς υποθέσεις· τα µηνύµατά τους υπαινίσσονται λύσεις, αλλά αυτές οι λύσεις δεν διατυπώνονται ποτέ ξεκάθαρα. Τα παραµύθια αφήνουν τη φαντασία του παιδιού να αποφασίσει αν (και πώς) µπορεί να συµβεί στον εαυτό του αυτό που αποκαλύπτει η ιστορία για τη ζωή και για τη φύση του ανθρώπου»5.

1. Βλ. Ελληνικά παραµύθια. Εκλογή Γ.Α. Μέγα, εικόνες Φώτη Κόντογλου και Ράλλη Κοψίδη. Σειρά πρώτη. ∆έκατη τέταρτη έκδοση. Αθήνα: Εστία 2002. Σελ. 187-[188].
2. Ό.π., εικόνες Ράλλη Κοψίδη. Σειρά δευτέρα. ∆ωδέκατη έκδοση. Αθήνα: Εστία 2003. Σελ. 217.
3. Υπενθυμίζεται ότι το παραπάνω κείμενο γράφτηκε σε παρελθόν σχολικό έτος.
4. Βλ. Ελληνικά παραµύθια. Εκλογή Γ.Α. Μέγα, εικόνες Ράλλη Κοψίδη. Ό.π. Σελ. 238.
5. Βλ. Bettelheim, Bruno: Psychanalyse des contes de fées. Traduit de l’ américain par Théo Carlier. Robert Laffont, Pocket, [1976]. P. 73.

Τις θεατρικές διασκευές των  παραμυθιών που προέκυψαν και επιλογή βιβλιογραφίας για το λαϊκό παραμύθι μπορείτε να δείτε εδώ: http://www.theatroedu.gr/main/images/stories/files/Yliko_Drast/EandT_educ_assort_ImounKiEgoEkei.pdf