Η σπουδαιότητα που είχε αποδοθεί στο θέατρο από αρχαιοτάτων χρόνων ως μέσον αγωγής και παιδείας των θεατών γενικώς, αλλά και ειδικότερα των παιδιών και των εφήβων, είτε αυτό ήταν ενταγμένο μέσα στις οργανωμένες δραστηριότητες του Σχολείου είτε όχι, αποτελεί μια πραγματικότητα που διαπιστώνεται εύκολα. Σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο και σεβαστό κομμάτι στα εκπαιδευτικά συστήματα όλων των χωρών που θέλουν να λέγονται δυτικές και προηγμένες, αλλά και σε άλλες χώρες εκτός του λεγόμενου δυτικού κόσμου.
Δυστυχώς στο εκπαιδευτικό σύστημα της νεότερης Ελλάδας η αξία της θεατρικής παιδείας μόλις τα τελευταία χρόνια είχε αρχίσει να αναγνωρίζεται και να κατακτά έδαφος μέσα στο πρόγραμμα διδασκαλίας και δραστηριοτήτων. Μέχρι και πριν από λίγα, ελάχιστα χρόνια, όποιος μιλούσε για θέατρο στο σχολείο, περιοριζόταν, ως ένα μεγάλο βαθμό, στις πρωτοβουλίες ορισμένων εκπαιδευτικών που με περίσσιο μεράκι και ακόμη περισσότερο θάρρος συγκροτούσαν ομάδες για να ανεβάσουν μια παράσταση, κάτι όμως που γινόταν και προεπαναστατικά και άρα δεν ανταποκρίνεται πια στα παιδαγωγικά αιτήματα των καιρών, αφού άλλωστε το θέατρο δεν είναι μόνο η παράσταση, γι’ αυτό και δεν είναι μόνο η παράσταση το μέσο για να γνωρίσουν οι μαθητές την τέχνη αυτή.
Το ίδιο το θέατρο στο σχολείο είναι και στην καλλιτεχνική του διάσταση πάλι άμεσα συνδεδεμένο με την παιδαγωγική του ιδιότητα και φύση, γιατί στόχος του δεν είναι αποκλειστικά το καλλιτεχνικό έργο, παρά εμπλέκεται στην παιδαγωγική διαδικασία. Παράλληλα, όσοι ασχολούνται με το θέατρο στην παιδαγωγικη του διάσταση, κυρίαρχη στον αγγλοσαξονικό χώρο, γνωρίζουν πολύ καλά ότι –έστω και αν δεν πρόκειται για τον πρωταρχικό και κύριο στόχο τους- παράγουν παράλληλα καλλιτεχνικό έργο, και ότι μέσα από αυτό το έργο μπορεί να προκύψει και μια θεατρική παράσταση.
Έχουμε ήδη μιλήσει στο παρόν ιστολόγιο για τη θεατρική αγωγή και το θεατρικό παιχνίδι, διαχωρίζοντάς το από τη διαδικασία παραγωγής ενός καλλιτεχνικού έργου, έχουμε παραθέσει επιγραμματικά τους στόχους του εκπαιδευτικού και έχουμε δώσει μια βασική βιβλιογραφία. Έφτασε όμως η ώρα να ανασύρουμε από το “χρονοντούλαπο της ιστορίας”, όπως συνηθίζουν να λένε οι πολιτικοί μας ταγοί, το προεπαναστατικό σχολικό θέατρο των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών και να το βαφτίσουμε “Νέο Σχολείο”; Γιατί παρά τα αρχικά φιλόδοξα σχέδια της ηγέτιδος του Υπουργείου –όπως αποδεικνύεται- απαιδευσιάς, διά βίου αμάθειας και θρησκευμάτων (το μόνο που μένει ατόφιο και ανέπαφο, τυχαίο;) και παρά την από αρχαιοτάτων χρόνων πολιτισμική παράδοση όλου του λεγόμενου πολιτισμένου κόσμου, το θέατρο φαίνεται πλέον να εξοβελίζεται από το Νέο Σχολείο και το Νέο να αποδεικνύεται παλαιό, αφού φαίνεται να γυρίζουμε στην εποχή των θαρραλέων και υπό διωγμών εκπαιδευτικών.
(Δια)βλέποντας αυτόν τον κίνδυνο, ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Θεατρολόγων συνέταξε ψήφισμα διαμαρτυρίας και οργανώνει παράσταση διαμαρτυρίας έξω από το ως άνω Υπουργείο (βλ. προηγούμενη ανάρτηση). Είναι πραγματικά αισιόδοξο το πόσους υποστηρικτές βρήκε σε αυτό τον δύσκολο ομολογουμένως αγώνα απέναντι στους “ευαγγελιστές” του Νέου-παλαιού σχολείου –μεταξύ άλλων- της απαιδευσιάς και της διά βίου αμάθειας (γιατί είναι ολοφάνερο ότι οι απαίδευτοι στο θέατρο μαθητές θα καταλήξουν να είναι και άμαθοι ως ενήλικοι, εκτός ίσως από τους λίγους “άριστους” με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου, που οι γονείς τους θα έχουν την οικονομική δυνατότητα να απευθυνθούν στην ιδιωτική πρωτοβουλία για τη συγκρότηση της θεατρικής παιδείας τους).
Για να μην λέμε λοιπόν στο μέλλον ότι “ήταν μια φορά κι έναν καιρό η θεατρική αγωγή”, για να μην πούμε τουλάχιστον ότι δεν υποστηρίξαμε αυτό τον αγώνα, καλώ όποιον ευσυνείδητο αναγνώστη αφιέρωσε λίγο από τον πολίτιμο χρόνο του για να διαβάσει το παρόν άρθρο και συμμερίζεται την ανησυχία του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων, να σταθεί λίγο παραπάνω σε αυτό το θέμα και να στηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο την προσπάθειά του.
Με εκτίμηση,
Πετρίτης Σπύρος.
